همه ما می‌دانیم که برای پرواز در ارتفاع ۱۱ هزار متری از سطح دریا بایستی فشار هوای داخل هواپیما تنظیم شود تا بیهوش نشویم. برای دانستن این موضوع نیازی نیست لزوماً مهندس هوانوردی باشید. در ادامه همراه باشید تا علت آن را بررسی کنیم.
هوای داخل هواپیما بایستی با فشار خاصی تنظیم شود. به منظور حفظ این فشار، نباید هیچ سوراخ یا روزنه‌ای در کابین باشد. شاید برای شما هم این سوال پیش آمده باشد که چرا در تمامی پنجره‌های هواپیما، سوراخ‌های کوچک و ترسناکی وجود دارند؟ به‌طور خلاصه باید بگوییم، این سوراخ‌ها علیرغم ظاهرشان، برای امنیت شما تعبیه شده‌اند.
به گفته‌ی «مارک ونهوناکر» یکی از خلبانان «هواپیمایی بریتانیا»، این سوراخ‌ها «روزنه‌ی تخلیه هوا» نام دارند که بین دو لایه‌ی شیشه‌ای ترموست شفاف از جنس استرهاى پلیمریزه اسیدهاى اکریلیک قرار گرفته‌اند؛ این بدان معنی است که وقتی شما از پنجره‌ی هواپیما بیرون را نگاه می‌کنید، در واقع همه چیز را از یک پنجره با سه لایه‌ی متفاوت می‌بینید. اولین لایه‌ی این پنجره‌ها که به راحتی می‌توانید لمسش کرده و با انگشتانتان کثیفش کنید، «لایه‌ی خراش» نام دارد. لایه‌ی وسطی، همانی است که روزنه تخلیه هوا در آن قرار دارد و در نهایت لایه آخر، که مهم‌ترینشان نیز هست، لایه‌ی بیرونی است که شما را از فشار هوای بیرون محفوظ نگاه می‌دارد. هر دو لایه‌ی بیرونی و وسطی قادر به تحمل فشار بیرون هستند اما بار اصلی بر دوش لایه‌ی بیرونی است؛ چرا که این لایه، محافظ و سد اصلی بین شما و ابرها است.
قبل از این‌که به نحوه‌ی کار این پنجره‌ها بپردازیم، بهتر است کمی در مورد چگونگی کم و زیاد شدن فشار هوا به هنگام پرواز بدانیم. اگر همه چیز به درستی کار کند، شما اصلاً متوجه کم شدن فشار هوای بیرون نخواهید شد و مشغول فیلم دیدن یا سر زدن به شبکه‌های اجتماعی خود خواهید بود. (البته اگر شانس بیاورید و هواپیمایتان از اینترنت Wi-Fi برخوردار باشد).
معمولاً درون هواپیما، برای راحتی حال مسافران، فشار کابین هواپیما را با استفاده از هوایی خاص تنظیم می‌کنند تا افراد درون آن، همان احساس روی زمین بودن را داشته باشند. با این وجود، دیگر به هنگام پرواز از حال نرفته و یا از کمبود اکسیژن رنج نخواهید برد.
اما به یاد داشته باشد، هر چه هواپیما به ارتفاعات بالاتری می‌رسد، هوای بیرون از هواپیما رقیق‌تر شده و در نتیجه اکسیژن و فشار کمتری نیز خواهد داشت.
برای افراد عادی، تصور این‌گونه تغییرات در فشار هوا دشوار است. (البته کوهنوردان درک بهتری از این موضوع دارند). اجازه دهید این قضیه را با اعداد و ارقام برایتان روشن‌تر کنیم. بنا بر گزارشات سازمان «American Vacuum Society»، وقتی درون هواپیما و در ارتفاع هستیم، فشاری معادل یک کیلوگرم در هر سانتی‌متر مربع احساس می‌کنیم. از آنجایی که این مقدار ناچیز است، همه‌ی ما به آن عادت داریم و برایمان راحت است.
اگر با هواپیما به ارتفاع ۱۰٫۶۷۹ متری بروید، این میزان فشار تا ۰٫۲ کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع کاهش خواهد یافت.
اگر شما سوار بر یک هواپیمای نظامی باشید، تفاوت زیادی در اصل قضیه وجود خواهد داشت. از آنجایی که برخی از هواپیماهای نظامی کاملا پوشیده نیستند و فشار هوای آن تنظیم نمی‌شود، هوای داخل آن در ارتفاعات، به‌منظور حفظ توازن تلاش می‌کند بیرون برود.
شاید با خودتان بگویید این مسائل چه ربطی به سوراخ‌های کوچک روی پنجره‌های هواپیما دارد؟ این سوراخ‌ها فشار هوای لایه‌ی وسطی را کاهش می‌دهند. بنابراین، لایه‌ی بیرونی فشار هوای کابین را می‌گیرد و بدین ترتیب مسافران فشار هوا را کم‌کم و به تدریج احساس می‌کنند.
هدف از ایجاد این روزنه‌های کوچک، برقراری توازن فشار هوا بین کابین مسافران و هوای بین لایه‌های پنجره‌ها است. بنابراین فشار هوای کابین، حین پرواز فقط به لایه‌ی بیرونی وارد می‌شود.
این بدان معنا است که اگر لایه‌ی بیرونی پنجره به هر دلیلی بشکند، هنوز هم لایه‌ی وسطی مسافران را از فشار هوا و کمبود اکسیژن بیرون حفظ خواهد کرد. درست است که سوراخ‌های کوچکی در پنجره‌ها وجود دارد، اما این موضوع، چیزی نیست که سیستم تنظیم فشار هوای هواپیما نتواند از پس آن بر بیاید.
این روزنه‌ها، علاوه‌بر این‌که نقش مهمی در سلامت و امنیت مسافران ایفا می‌کنند، بلکه از بخار گرفتگی شیشه‌ها طی تغییرات دمایی در ارتفاعات مختلف نیز جلوگیری می‌کنند تا بتوانیم به‌راحتی زیبایی بیرون را نظاره‌گر باشیم.
به‌راستی فکرش را هم می‌کردید که چنین چیز کوچکی تا این حد مهم باشد؟!
منبع: کجارو
- سه شنبه ۳۰ آذر ۹۵
- ۱۲:۱۰
